Een minimumtarief voor freelancers: goed idee of niet?

Beschermen van zelfstandig ondernemers

Kandidaat PvdA-kamerlid en FNV’er Gijs van Dijk is een voorstander van minimumtarieven voor zelfstandig ondernemers. Hij stelt dat zzp’ers in veel gevallen geen goed tarief kunnen vragen en dat diegenen daardoor niet genoeg verdienen voor een verzekering. Daarom vindt hij dat er in een aantal sectoren een minimumtarief moet worden afgesproken, zoals de media, bouw en zorg.

Voor één groep zzp'ers geldt al een minimumtarief: de architecten. Deze sector is zwaar getroffen in de crisis: het aantal opdrachten daalde enorm en bureaus namen geen architecten meer in dienst. Het aantal freelancende architecten nam hierdoor enorm toe. Het gevolg was dat de tarieven alsmaar daalden. Het vastgestelde minimumtarief moet deze daling een halt toe roepen.

Vrijheid van het ondernemerschap

Zijn ondernemers blij met een minimumtarief? Op basis van het voorbeeld van de architecten zou je verwachten van wel. Maar niets is minder waar. Verschillende belangenorganisaties voor zzp’ers zijn tegen minimumtarieven. Zij stellen dat afspraken die in een cao zijn vastgelegd haaks staan op de vrijheid van ondernemerschap waar zelfstandig ondernemers voor kiezen. Maarten Post van ZZP Nederland zegt in het FD bijvoorbeeld dat zelfstandigen vrij willen zijn om te ondernemen en zich niet de wet willen laten voorschrijven door de politiek of de vakbonden.

Paul den Ronden, algemeen directeur van HR-, payroll en zzp-dienstverlener Tentoo zet ook vraagtekens bij een minimumtarief. Volgens hem beperkt het minimumtarief zzp’ers in hun onderhandelingsvrijheid. Het zal worden gezien als de prijs waarvoor de zzp’er moet kunnen werken, een soort benchmark. Waarom zou de opdrachtgever meer betalen?

Zijn zzp'ers geholpen met een minimumtarief?

Het lastige met wet- en regelgeving voor zzp'er is dat dé zzp'er niet bestaat. Je hebt zzp'ers die prima hun eigen boontjes kunnen doppen. Ze maken zich geen zorgen over hun inkomen en genieten van de vrijheid van het ondernemerschap. Hen moet je niet lastigvallen met beschermende collectieve maatregelen zoals een minimumtarief.

Er zijn ook ondernemers die wel last hebben van onderlinge concurrentie, dalende tarieven en onzekerheid over hun inkomen. Voor hen is het vervelend dat ze zich gedwongen voelen om te zakken met hun tarieven. Dit is een direct gevolg van het verstoorde evenwicht tussen vraag en aanbod. Er zijn in sectoren simpelweg veel meer freelancers actief dan dat er werk is. Dit probleem los je in mijn ogen niet op met een minimumtarief.

Ook is er een praktisch bezwaar tegen minimumtarieven. Het is moeilijk te handhaven. Ondernemers hoeven geen uurtarief af te spreken. Het is niet ongebruikelijk voor zzp'ers om een projectprijs af te spreken. Hoeveel uur er vervolgens aan wordt besteed is verder irrelevant. Wil dit plan echt slagen, dan moet je zzp'ers verplichten met uurtarieven te werken en projectprijzen verbieden. Bovendien moet er op worden toegezien dat de zzp'er niet meer uren werkt dan hij heeft afgesproken met zijn opdrachtgever. Het optuigen van zo’n controleapparaat moeten we niet willen.